Να πω την αλήθεια, από το Δημοτικό ακόμα, ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου μου φαινόταν κάπως υπερβολικά πομπώδης, τετριμμένος και λίγο ..ρουτινιέρικος. Κατι σκοτεινες γκραβούρες, όπου μερικοί ηρωες του 21 έμοιαζαν περισσότερο με καταζητούμενους της Δυσης, χάρτινες ταινίες με εθνικοπατριωτικά συνθήματα, μερικοί ντυμένοι τσολιαδάκια να απαγγελουν ποιηματα , ξεχνώντας το ..μισό και κοκκινίζοντας, κανενα σκετς με πλαστικά ..περίστροφα στο σελάχι όποιου έκανε τον Σουλιώτη και παπούτσι λουστρίνι από κάτω (θα μου πεις, μήπως ήθελες τον Σπίλμπεργκ παραγωγό και τον Αϊζενστάϊν σκηνοθέτη; Σωστα, αλλά το αποτέλεσμα ήταν συχνότερα φαιδρότης παρά εθνική ανάταση)
Με πολύ μεγάλη ικανοποίηση αισθάνθηκα δικαιωμένος, χρόνια αργότερα, το 1983 όταν ειδα ενα κείμενο του Νικου Δήμου , Επετειοι και Υπαίτιοι , το οποίο διατυπώνει, πολύ καλύτερα, φυσικά, την εντύπωση αυτη και το φαινόμενο των τετοιου τυπου εορτασμων.
Οταν, λοιπόν, στην Τετάρτη Γυμνασίου μου δόθηκε η ευκαιρία να έχω λόγο, πήρα θάρρος να εκφράσω ιδέες κάποιας πρωτοτυπίας, σίγουρα, πάντως όχι ξαναζεσταμένο φαγητό. Η φιλόλογος που είχε αναλάβει την οργάνωση του εορτασμού, και με την οποία είχαμε μιά θαυμάσια σχέση, ισως επειδή της άρεσαν οι εκθέσεις μου, με ρωτησε αν είχα καμμιά ιδέα.
Χαρά, εγω! "Πρώτα απ'όλα" ειπα κοφτά "μην αρχίσουμε πάλι το μιά από τα ίδια. Ας είναι κάπως διαφορετικό απο τα προηγούμενα, ολόϊδια, πέντε χρόνια (πιθανότατα ολόϊδια θα ηταν και τα προηγούμενα 25 χρόνια, αλλά δεν τόξερα!)
Βλέποντας ενδιαφέρον, συνέχισα "Αντί για σκετσάκια, που δεν έχουμε και τον Μινωτή να παίξει, δεν καθόμαστε να βρουμε μερικά κείμενα με λόγια των ίσιων των ηρώων του 21; Δηλαδή, ποιό σκετς μπορεί να τα πει καλύτερα από τον ίδιο τον Κολοκοτρώνη ή τον Καραϊσκάκη; Να ψάξουμε στα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, να βρούμε κάτι του Διάκου, του Ρήγα Φεραίου -εκτός από το "καλυτερα μιας ωρας" που λέμε συνέχεια- δεν μπορεί, θα βρούμε" Εδώ άρχισε να ..ιδρώνει, αλλά έβλεπα ότι η ιδέα της άρεσε "Τι περίπου" με ρώτησε Δεν ήξερα, ειλικρινέστατα, ούτε είχα κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό μου. "Να ψάξουμε, και θα βρούμε" ειπα Αν αυτη η συζήτηση γινόταν σήμερα (εγω ευχαρίστως ξαναγινόμουνα 17! ούτε εκείνη θα διαφωνούσε!) θα βάζαμε τα ..Γκούγκλια κάτω, όπως έκανα Και ιδού διαμάντι, δια στόματος Θεοδώρου Κολοκοτρώνη
"Στις 24 Μαρτίου ο Κολοκοτρώνης και ο Παπαφλέσσας κυκλοφόρησαν την εξής προκήρυξη, στη Σκάλα Αρκαδίας: «Η ώρα έφτασε, το στάδιον της δόξης και της ελευθερίας ηνοίχθη, τα πάντα εδικά μας και ο Θεός του παντός μεθ' ημών έσεται. Μη πτοηθείτε εις το παραμικρόν. Σεις είσθε ατρόμητοι των προγόνων μας απόγονοι. Γενικώς οπλισθείτε με ανοικτά μπαϊράκια και τρέξατε εναντίον των εχθρών της πίστεως και της πατρίδος.»
Αν με διαβάζει. ξέρω ότι θα της άρεσε. Είχε, όμως, διστακτικότητα Και κείνη νέα ήταν, αλλά λιγότερο από μένα! Επίσης, ήταν και Δημόσιος Υπάλληλος! "Ξέρεις ότι είναι τα 150 χρόνια, φέτος και έχει δοθεί διαταγή να είναι ιδιαίτερα λαμπρός ο εορτασμός, οπότε..." [για όσους δεν θυμούνται, το 1971 είχαμε χούντα!] Αγέρωγχος εγω "Τι πιό λαμπρό από το να βάλεις τα λόγια του Κολοκοτρώνη ή του Κανάρη;" Κατάλαβα, όμως, ότι καλό ήταν το ..σενάριο για την μεταξύ των δυό μας συζήτηση, αλλά δεν θα το έβλεπα στην ...οθόνη!
Οπότε, το βαρύ πυροβολικό που είχα, και σε πεδίο που από την ειδίκευσή της θα ενθουσιαζόταν Ποίηση! Δεν ξεχνούσα ότι ο πατέρας μου, όταν μου εφερε σε ενα μικρό χάρτινο βιβλιαράκι, ολόκληρο τον Υμνο στην Ελευθερία μου ειπε "Διάβασέ το και έχεις μάθει όλη την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης"
Οπότε, τόρριξα "Ποίηση. Ποίηση, αλλά όχι να βάλουμε τα ίδια και τα ίδια. Την ιστορία, μέσα από τον Υμνο." Επέλεξα το κομμάτι που μιλάει για τα Δερβενάκια (το έχω πλήρες, στο τέλος) καθώς είχα και ιδιαίτερη αδυναμία στον Κολοκοτρώνη Μάλιστα, είπα απ'εξω και 5-6 στροφές (τότε είχα πολύ καλή μνημη, και λιγότρο φορτωμένη, βεβαια) απνευστί Τα μάτια έλαμπαν, το μέτωπο ..ίδρωνε "Καλό είναι, αλλά μην θεωρήσουν το "Ελευθερία, ματωμένη περπατείς"...."
Αισθανόμουνα ότι η κοπέλα δεν ηταν συντηρητική (και μονο ότι συζηταγε τόσο με μαθητη της το αποδεικνύει, άλλωστε) και είχα και θάρρος μαζί της, οπότε ξέσπασα "Μα , καλά, δεσποινίς, Εθνικό Ποιητή, χρησιμοποιούμε Εμείς το λέμε; Ολος ο Υμνος στην Ελευθερία είναι αφιερωμένος Γιατί έγινε η Επανάσταση; Για να βάλουμε την Χορωδία να τραγουδάει "Μανα μου τα κλεφτόπουλα" (κι ηταν και φάλτσοι!) Τι θα μας πούνε, πιά; Σολωμό βάζουμε, δεν βάλαμε Ρίτσο!"
Ακόμα θυμάμαι το χαμόγελο Πικρό, πολύ πικρό "Εκτός από αυτό, είναι και κάτι άλλο" μου λέει "εσύ Θόδωρε τον Σολωμό πού τον έμαθες; Τον διάβασες μόνος σου Σας τον διδάξαμε ποτέ, εδώ, στα σχολεία;"
Δεν χρειαζόταν να την πικραίνω άλλο Η γιορτή έγινε, ιδια με την προηγούμενη Και την επόμενη Δεν ξέρω πώς γίνονται τωρα, αν και κάτι μου λέει ότι δεν θάθελα και να ξέρω
Αλλά, εστω και τωρα, δεσποινίς, ας το κάνουμε όπως θα θέλαμε
Με πολύ μεγάλη ικανοποίηση αισθάνθηκα δικαιωμένος, χρόνια αργότερα, το 1983 όταν ειδα ενα κείμενο του Νικου Δήμου , Επετειοι και Υπαίτιοι , το οποίο διατυπώνει, πολύ καλύτερα, φυσικά, την εντύπωση αυτη και το φαινόμενο των τετοιου τυπου εορτασμων.
Οταν, λοιπόν, στην Τετάρτη Γυμνασίου μου δόθηκε η ευκαιρία να έχω λόγο, πήρα θάρρος να εκφράσω ιδέες κάποιας πρωτοτυπίας, σίγουρα, πάντως όχι ξαναζεσταμένο φαγητό. Η φιλόλογος που είχε αναλάβει την οργάνωση του εορτασμού, και με την οποία είχαμε μιά θαυμάσια σχέση, ισως επειδή της άρεσαν οι εκθέσεις μου, με ρωτησε αν είχα καμμιά ιδέα.
Χαρά, εγω! "Πρώτα απ'όλα" ειπα κοφτά "μην αρχίσουμε πάλι το μιά από τα ίδια. Ας είναι κάπως διαφορετικό απο τα προηγούμενα, ολόϊδια, πέντε χρόνια (πιθανότατα ολόϊδια θα ηταν και τα προηγούμενα 25 χρόνια, αλλά δεν τόξερα!)
Βλέποντας ενδιαφέρον, συνέχισα "Αντί για σκετσάκια, που δεν έχουμε και τον Μινωτή να παίξει, δεν καθόμαστε να βρουμε μερικά κείμενα με λόγια των ίσιων των ηρώων του 21; Δηλαδή, ποιό σκετς μπορεί να τα πει καλύτερα από τον ίδιο τον Κολοκοτρώνη ή τον Καραϊσκάκη; Να ψάξουμε στα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, να βρούμε κάτι του Διάκου, του Ρήγα Φεραίου -εκτός από το "καλυτερα μιας ωρας" που λέμε συνέχεια- δεν μπορεί, θα βρούμε" Εδώ άρχισε να ..ιδρώνει, αλλά έβλεπα ότι η ιδέα της άρεσε "Τι περίπου" με ρώτησε Δεν ήξερα, ειλικρινέστατα, ούτε είχα κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό μου. "Να ψάξουμε, και θα βρούμε" ειπα Αν αυτη η συζήτηση γινόταν σήμερα (εγω ευχαρίστως ξαναγινόμουνα 17! ούτε εκείνη θα διαφωνούσε!) θα βάζαμε τα ..Γκούγκλια κάτω, όπως έκανα Και ιδού διαμάντι, δια στόματος Θεοδώρου Κολοκοτρώνη
"Στις 24 Μαρτίου ο Κολοκοτρώνης και ο Παπαφλέσσας κυκλοφόρησαν την εξής προκήρυξη, στη Σκάλα Αρκαδίας: «Η ώρα έφτασε, το στάδιον της δόξης και της ελευθερίας ηνοίχθη, τα πάντα εδικά μας και ο Θεός του παντός μεθ' ημών έσεται. Μη πτοηθείτε εις το παραμικρόν. Σεις είσθε ατρόμητοι των προγόνων μας απόγονοι. Γενικώς οπλισθείτε με ανοικτά μπαϊράκια και τρέξατε εναντίον των εχθρών της πίστεως και της πατρίδος.»
Αν με διαβάζει. ξέρω ότι θα της άρεσε. Είχε, όμως, διστακτικότητα Και κείνη νέα ήταν, αλλά λιγότερο από μένα! Επίσης, ήταν και Δημόσιος Υπάλληλος! "Ξέρεις ότι είναι τα 150 χρόνια, φέτος και έχει δοθεί διαταγή να είναι ιδιαίτερα λαμπρός ο εορτασμός, οπότε..." [για όσους δεν θυμούνται, το 1971 είχαμε χούντα!] Αγέρωγχος εγω "Τι πιό λαμπρό από το να βάλεις τα λόγια του Κολοκοτρώνη ή του Κανάρη;" Κατάλαβα, όμως, ότι καλό ήταν το ..σενάριο για την μεταξύ των δυό μας συζήτηση, αλλά δεν θα το έβλεπα στην ...οθόνη!
Οπότε, το βαρύ πυροβολικό που είχα, και σε πεδίο που από την ειδίκευσή της θα ενθουσιαζόταν Ποίηση! Δεν ξεχνούσα ότι ο πατέρας μου, όταν μου εφερε σε ενα μικρό χάρτινο βιβλιαράκι, ολόκληρο τον Υμνο στην Ελευθερία μου ειπε "Διάβασέ το και έχεις μάθει όλη την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης"
Οπότε, τόρριξα "Ποίηση. Ποίηση, αλλά όχι να βάλουμε τα ίδια και τα ίδια. Την ιστορία, μέσα από τον Υμνο." Επέλεξα το κομμάτι που μιλάει για τα Δερβενάκια (το έχω πλήρες, στο τέλος) καθώς είχα και ιδιαίτερη αδυναμία στον Κολοκοτρώνη Μάλιστα, είπα απ'εξω και 5-6 στροφές (τότε είχα πολύ καλή μνημη, και λιγότρο φορτωμένη, βεβαια) απνευστί Τα μάτια έλαμπαν, το μέτωπο ..ίδρωνε "Καλό είναι, αλλά μην θεωρήσουν το "Ελευθερία, ματωμένη περπατείς"...."
Αισθανόμουνα ότι η κοπέλα δεν ηταν συντηρητική (και μονο ότι συζηταγε τόσο με μαθητη της το αποδεικνύει, άλλωστε) και είχα και θάρρος μαζί της, οπότε ξέσπασα "Μα , καλά, δεσποινίς, Εθνικό Ποιητή, χρησιμοποιούμε Εμείς το λέμε; Ολος ο Υμνος στην Ελευθερία είναι αφιερωμένος Γιατί έγινε η Επανάσταση; Για να βάλουμε την Χορωδία να τραγουδάει "Μανα μου τα κλεφτόπουλα" (κι ηταν και φάλτσοι!) Τι θα μας πούνε, πιά; Σολωμό βάζουμε, δεν βάλαμε Ρίτσο!"
Ακόμα θυμάμαι το χαμόγελο Πικρό, πολύ πικρό "Εκτός από αυτό, είναι και κάτι άλλο" μου λέει "εσύ Θόδωρε τον Σολωμό πού τον έμαθες; Τον διάβασες μόνος σου Σας τον διδάξαμε ποτέ, εδώ, στα σχολεία;"
Δεν χρειαζόταν να την πικραίνω άλλο Η γιορτή έγινε, ιδια με την προηγούμενη Και την επόμενη Δεν ξέρω πώς γίνονται τωρα, αν και κάτι μου λέει ότι δεν θάθελα και να ξέρω
Αλλά, εστω και τωρα, δεσποινίς, ας το κάνουμε όπως θα θέλαμε
Δερβενάκια-ο λογος στον Εθνικό Ποιητή
75
Της Κορίνθου ιδού και οι κάμποι·
δεν λάμπ' ήλιος μοναχά
εις τους πλάτανους, δεν λάμπει
εις τ' αμπέλια, εις τα νερά.
76
Εις τον ήσυχον αιθέρα
τώρα αθώα δεν αντηχεί
τα λαλήματα η φλογέρα,
τα βελάσματα το αρνί.
77
Τρέχουν άρματα χιλιάδες
σαν το κύμα εις το γιαλό,
αλλ' οι ανδρείοι παλληκαράδες
δεν ψηφούν τον αριθμό.
78
Ω τρακόσιοι, σηκωθείτε
και ξανάλθετε σε μας·
τα παιδιά σας θελ' ιδείτε
πόσο μοιάζουνε με σας.
79
Όλοι εκείνοι τα φοβούνται
και με πάτημα τυφλό
εις την Κόρινθο αποκλειούνται
κι όλοι χάνουνται απ' εδώ.
80
Στέλνει ο άγγελος του ολέθρου
πείνα και θανατικό,
που με σχήμα ενός σκελέθρου
περπατούν αντάμα οι δυο·
81
και πεσμένα εις τα χορτάρια
απεθαίνανε παντού
τα θλιμμένα απομεινάρια
της φυγής και του χαμού.
82
Κι εσύ αθάνατη, εσύ θεία,
που ότι θέλεις ημπορείς.
εις τον κάμπο, Ελευθερία,
ματωμένη περπατείς.
No comments:
Post a Comment